« Le pouvoir de juger est un pouvoir de Dieu » extrait du discours de la Ministre HARIMISA Norovololona du 20 juin 2018

Ny fahitan’ny olona hoe tena mahavita ny asany io chef de greffe io, satria rehefa misy zavatra na raharaha ao amin’ny fitsarana dia tsy mitaraina ny vahoaka fa tena mandeha amin’ny tokony ho izy, ara-potoana, arak’izay zavatra mety  nantenain’ny justiciable rehetra amin’izany hoe fitsarana izany, izany hoe greffe izany. Fa impiry tokoa moa isika no tsy mandre, sy hoe mitaraina ny vahoaka amin’io resaka greffe io, ampivezivezena in-droa, in-telo, in’efatra; izay vao azo ny didim-pitsarana. Impiry koa isika no tsy mandre fa mila gouter ny greffier ka rehefa tsy mahazo gouter dia tsy manao ny asa, ka hoy aho hoe : « aok’izay ny fomba ratsy rehetra, havaozy ny fitondra-tena, havaozy ny fomba fisainana, havaozy ny fomba fiasa », fa tsy ny mpitsara ihany no nomen’Andriamanitra ny fahefam-pitsarana, satria izay no noteneniko tamin’ny voa nandray ity andraikitra ity tamin’ny passation hoe tsarovy fa ny « pouvoir de juger » na ny fahefana hitsara « fahefan’Andriamanitra », fa matoa isika mpitsara manana an’izay privilège izay , dia satria Andriamanitra no nanome an’izany, nampindraminy antsika, fa tsy ny mpitsara ihany, ianareo greffier koa, tadidio fa matoa mandeha ny eo amin’ny fitsarana, matoa andrandrain’ny olona ny fitsarana, tsy mitsara irery koa satria manana andraikitra be dia be ao anatin’izany hoe didim-pitsarana izany, mpitsara no manapaka sy mandidy fa ianareo kosa no mi-authentifier ny acte, zava-dehibe izany. Ka hoy aho hoe « ovay ny fomba fijery , ovay ny fomba fisainana, ovay ny fomba fiasa », dia tsarovy fa asa masina ny asantsika, na mpitsara na greffier . Marina fa   misy ny paikady isan-karazany hoentina miady an’izany kolikoly izany, amiko kosa hoy aho hoe tsy misy dikany ireny rehetra ireny raha tsy isika mihintsy no vonona hoe izaho « je m’engage » tsy hanao izany intsony aho raha efa nanao, tsy anao intsony, tsy anao mihintsy aho raha mbola tsy nanao, fa raha miaramiainga isika , vonona hifampitantana aminareo aho ary vonona ny hanohana anareo amin’ny zavatra rehetra izay ataonareo. Ka hoy aho hoe ho anareo miankoha ho an’izay fahaiza-miaina tsinjovy ny olona eo ambany ny fifehezanareo, misy vola miditra be dia be eo anivonareo eo anivon’ny greffe ; jereo ny ara-tsosialy, an’ireo olona eo ambany ny fifehezanareo, aza variana amina zavatra tsy misy fotiny fa ataovy izay mba hampifalifaly  ireo namanareo ireo, izay niara-niasa andro aman’alina, niaraka aminareo dia ataovy amin’ny ara-drariny, ary ataovy amin’ny ara-dalàna ny fomba fitondrana an’izany vola miditra eo anivon’ny greffe izany, na commercial izany na civile na pénal, izany rehetra izany ao anatina fahaizana mitondra tena.